Vanaf 2025 gaan er een aantal dingen veranderen voor de zzp’er en worden schijnzelfstandigen harder aangepakt door de Belastingdienst. Schijnzelfstandigheid betekent dat iemand werkt als zelfstandige, terwijl er eigenlijk sprake is van eendienstverband in loondienst volgens de regels van het arbeidsrecht. Vanaf 1 januari 2025 zal de Belastingdienst volledig handhaven op schijnzelfstandigheid. In deze blog zullen we de belangrijkste punten over dit onderwerp behandelen.

Waarom wordt er soms gekozen voor een schijnconstructie door werkgevers

• Bij een arbeidsovereenkomst is een werkgever verplicht om loonbelasting, sociale premies (voor werkloosheid, ziekte, arbeidsongeschiktheid) en pensioenpremies af te dragen. Bij schijnzelfstandigheid hoeft dit niet, omdat de werkenden officieel als zelfstandige worden gezien.
• Werknemers hebben bij ontslag vaak recht op een opzegtermijn, ontslagvergoeding en bescherming tegen willekeurig ontslag. Bij schijnzelfstandigheid kan een werkgever de ‘zelfstandige’ in veel gevallen eenvoudigweg geen werk meer aanbieden zonder deze (betaal)verplichtingen.

Werkgevers zetten schijnzelfstandigen vaak in vanwege de financiële voordelen en flexibiliteit. Ze besparen op kosten doordat ze geen premies, belastingen of sociale bijdragen hoeven te betalen en zijn niet verplicht tot loondoorbetaling bij ziekte of tot uitbetaling van vakantiedagen. Bovendien kunnen schijnzelfstandigen op korte termijn worden ingehuurd of ontslagen, wat werkgevers meer flexibiliteit biedt bij fluctuaties in het werk. Daarnaast lopen werkgevers minder risico op langdurige kosten zoals arbeidsongeschiktheid, omdat deze lasten bij de schijnzelfstandige liggen en voor hun eigen rekening en risico komen.

Minder inkomsten belastingdienst
Het hele concept van schijnzelfstandigheid heeft voor de belastingdienst ook diverse negatieve gevolgen. De inzet van schijnzelfstandigen leidt tot minder belastinginkomsten voor de overheid, omdat werkgevers geen loonbelasting en sociale premies afdragen. Dit resulteert ook in een tekort aan premie-inkomsten voor sociale zekerheid, wat de financiering van uitkeringen zoals  werkloosheids- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen onder druk zet.

Wanneer ben je een schijnzelfstandige?
De belastingdienst hanteert een aantal criteria om te toetsen of er sprake is van schijnzelfstandige. Je bent praktisch een schijnzelfstandige wanneer je officieel werkt als zelfstandige (ZZP’er), maar je feitelijk hetzelfde werk verricht als een werknemer in loondienst, zonder de bijbehorende rechten en plichten. Dit gebeurt vaak in situaties waarbij de verhouding tussen de opdrachtgever en de zelfstandige meer lijkt op een dienstverband, maar om kosten en verplichtingen te vermijden, wordt het werk toch als zelfstandig bestempeld. Enkele kenmerken van schijnzelfstandigheid zijn:

1. Gezagsverhouding: De opdrachtgever bepaalt wat je doet, hoe je het doet, en wanneer je het doet, net zoals bij een werknemer in loondienst.
2. Eén opdrachtgever: Je werkt uitsluitend of bijna uitsluitend voor één opdrachtgever, waardoor je afhankelijk bent van die ene partij.
3. Geen ondernemersrisico: Je loopt weinig of geen financieel risico, omdat je bijvoorbeeld een vast tarief ontvangt, zonder risico op verlies.
4. Gebruik van materialen van de opdrachtgever: Je maakt gebruik van gereedschap, software, of andere middelen van de opdrachtgever, wat normaal gesproken door een werknemer wordt gedaan.
5. Geen vrijheid in werkplanning: Je hebt weinig of geen controle over je werktijden of hoe je het werk uitvoert, zoals een gewone werknemer zou hebben.
6. Geen recht op vervanging. Je bent verplicht om zelf het werk uit te voeren en je hebt niet de vrijheid om het werk door iemand anders te laten doen.

In zulke situaties kan de Belastingdienst of een rechter oordelen dat er feitelijk sprake is van een dienstverband, waardoor de opdrachtgever verplicht wordt om sociale premies, belastingen en andere werknemersrechten in acht te nemen.

Rechtsvermoeden schijnzelfstandigheid
Het wetsvoorstel stelt ook een vermoeden van werknemerschap in voor zzp’ers die minder dan €33 per uur verdienen. Dat betekent dat de wet ervan uitgaat dat wanneer een zzp’er minder dan € 33,- per uur verdient, hij wordt beschouwd als een werknemer en dus sprake is van een dienstverband. In die situatie is het vervolgens aan de opdrachtgever om aan te tonen dat er toch geen sprake is van een dienstverband. Het blijft dus een praktische toetsing.

Wij helpen u graag. Neem nu contact met ons op!
Bent u een zzp’er of bent u een werkgever met zelfstandigen die voor u werken. Dan is het aan te raden om alle contracten controleren of er niet sprake is van een schijnzelfstandigheid. Heeft u vragen of zorgen over de arbeidsrelatie met uw opdrachtgever of opdrachtnemer. Bij Seneca Advocaten kunnen wij uw arbeidsrelatie juridisch laten evalueren door een van onze advocaten.